Pojęcie pecha w antykoncepcji – los, czy wypadkowa działań?

Dziś 13 piątek. To doskonała okazja, aby poruszyć jeden temat: pech w kontekście antykoncepcji. Samo pojęcie ma raczej charakter jednoznaczny. Teoretycznie, „mamy pecha”, jeśli stosowana antykoncepcja zawiodła. Ale czy na pewno chodzi o ślepy los? Czy może raczej o ciąg decyzji, działań (lub ich braku), które w efekcie prowadzą do nieplanowanego rezultatu?

• Koncepcja pecha
• Skuteczność antykoncepcji
• Kiedy antykoncepcja zawodzi?
• Jak zwiększyć swoje szanse nie zmieniając formy antykoncepcji?
• Antykoncepcja docelowa
• Kiedy to już TEN czas?
• Nie na wszystko mamy wpływ, ale ryzyko zdecydowanie możemy ograniczyć

 

Koncepcja pecha

Słowo „pech” funkcjonuje w naszym języku jako określenie zdarzeń negatywnych, które następują mimo naszych starań, wbrew logice, a czasem nawet wbrew zdrowemu rozsądkowi. W przypadku antykoncepcji, jeśli ta zawiodła, również w wielu przypadkach przypisujemy to pechowi. Psychologicznie rzecz ujmując jest to pewnego rodzaju mechanizm obronny. Zdejmuje odpowiedzialność i uspokaja sumienie (przynajmniej pozornie). Jednak, czy na pewno? Czy to, iż antykoncepcja zawiodła możemy w całości przypisać zrządzeniu losu? Czy mając świadomość, iż ta czy inna metoda jest obarczona sporym ryzykiem, możemy w pełni mówić, iż była to sytuacja losowa? Czy jeśli ignorujemy część zaleceń dotyczących metody, możemy mówić o pełnej losowości? Pytanie pozostawiamy otwarte…
 

Skuteczność antykoncepcji

Dochodzimy do bardzo istotnego punktu. Skuteczności poszczególnych metod antykoncepcji. Teoretycznie dane na temat skuteczności są łatwo dostępne i nie powinniśmy mieć problemu z oszacowaniem ryzyka. Sprawa nie do końca jest tak prosta. W większości metod musimy bowiem oddzielić tzw. doskonałe użycie od typowego użycia.

Doskonałe użycie – zachodzi tylko wtedy, gdy metodę stosuje się dokładnie tak, jak wstępnie założono. Absolutnie bez żadnych odchyleń. Wszystkie warunki zostają spełnione w sposób idealny. Kilku procentom Par, jeśli w ogóle, udaje się uzyskać taką skuteczność, zwłaszcza w dłuższym okresie czasu.

Typowe użycie – jest to norma, odzwierciedlająca efektywność każdej metody antykoncepcji wybieranej przez przeciętna Parę, która nie zawsze stosuje tę metodę poprawnie czy konsekwentnie. Mówimy tu nawet o niewielkich odchyleniach: przesunięciach czasowych, błędach mechanicznych, drobnych przeoczeniach.

Określając skuteczność tej, czy innej metody, powinniśmy zacząć od kalkulacji przy typowym użyciu. Ta zasada nie dotyczy wazektomii, ponieważ jej skuteczność przy typowym i doskonałym użyciu jest taka sama.
 

Kiedy antykoncepcja zawodzi?

Warto również zastanowić się, kiedy antykoncepcja zawodzi. Oczywiście mówimy o uznanych, sprawdzonych metodach. Nie przesądach, stosunkach przerywanych, subiektywnej ocenie ciała, braku zabezpieczenia w ogóle, etc.
Technicznie, możemy wyróżnić kilka przypadków:

• błędy użytkownika –np. pominięcie tabletki, uszkodzenie prezerwatywy, stosowanie przeterminowanych środków, etc.
• nieświadomość interakcji – np. stosowanie antykoncepcji hormonalnej w połączeniu z lekami, które mogą osłabiać działanie,
• niewłaściwy dobór metody – np. z uwagi na szczególne uwarunkowania organizmu,
• wady techniczne – np. błędy powstałe już na etapie produkcji,
• defekty – np. uszkodzenia podczas transportu, zła temperatura przechowywania, etc.

 

Jak zwiększyć swoje szanse nie zmieniając formy antykoncepcji?

Znakomita większość problemów dotyczących skuteczności antykoncepcji (w dalszym ciągu mowa o uznanych środkach o wysokiej skuteczności) wynika z błędów użytkownika lub innych jego decyzji (np. błędne przechowywanie środka już po zakupie). To wbrew pozorom bardzo dobra wiadomość. Dlaczego? Ponieważ to od NAS zależy, czy coś z tym zrobimy – czy zwiększymy nasze szanse. Od czego warto zacząć:

• edukacja – zrozumienie, jak dokładnie działa dana metoda – kiedy zaczyna i kończy się jej skuteczność, jak ją stosować w sytuacjach niestandardowych (np. podróże, choroba, leki).
• edukacja – zebranie wiedzy na temat dostępnych metod antykoncepcji (nawet jeśli aktualnie ich nie stosujemy) pozwoli nam nie tylko na wybór aktualnie najbardziej nam odpowiadającej, ale również opracowanie planu na modyfikacje, jeśli nasza sytuacja życiowa ulegnie zmianie.
• regularność – jeśli metoda wymaga regularnych działań, zadbajmy, aby były one rzeczywiście realizowane we wskazanym czasie.
• dodatkowe zabezpieczenia – w sytuacjach wątpliwych zdecydujmy się na dodatkowe zabezpieczenie, bądź zwyczajnie tym razem zrezygnujmy.

 

Antykoncepcja docelowa

Istotna kwestią jest również pojęcie antykoncepcji docelowej. Czyli takiej, którą planujemy stosować, kiedy zdecydujemy, iż nasza Rodzina jest już w komplecie. Oczywiście, nie oznacza to, iż na siłę musimy coś zmieniać. Istnieją jednak metody, które w takiej sytuacji warto rozważyć. Jak np. oczywiście wazektomia – metoda trwałej antykoncepcji. Szczególnie jeśli mówimy o zwiększeniu skuteczności stosowanej metody. Pod tym względem wazektomia jest w zasadzie bezkonkurencyjna. Przynajmniej w odniesieniu do męskiej antykoncepcji.
 

Kiedy to już TEN czas?

Czy to już czas na zmiany? Czy to już czas na antykoncepcję docelową? Są to kwestie bardzo indywidualne. Każdy oczywiście musi odpowiedzieć na to pytanie we własnym zakresie. Warto jednak przynajmniej podejść do tematu, jeśli:

• Pojawiają się częste wątpliwości co do jej skuteczności.
• Stosowanie metody wywołuje stres lub poczucie winy.
• Często dochodzi do błędów.
• Występują działania niepożądane lub pogorszenie samopoczucia.
• Sytuacja życiowa diametralnie uległa zmianie.

 

Nie na wszystko mamy wpływ, ale ryzyko zdecydowanie możemy ograniczyć

W końcowym rozrachunku „pech” w antykoncepcji rzadko jest czystym przypadkiem. Zdecydowana większość problemów wynika z czynnika ludzkiego – błędów, braku odpowiedniej wiedzy, czy świadomości, zaniedbań, niedopatrzeń. Nie oznacza to oczywiście, że musimy być perfekcyjni. Ale im więcej wiemy i im bardziej świadomie podchodzimy do własnych decyzji, tym mniejsze pole pozostawiamy losowi.

Warto pamiętać, że antykoncepcja to nie jednorazowy wybór, lecz dynamiczny proces. Nasze potrzeby, styl życia i zdrowie się zmieniają – warto, by metoda zapobiegania ciąży również ewoluowała wraz z nami.

Niech dzisiejszy 13 piątek przyniesie Wam same pozytywne wiadomości 🙂